XÁC ĐỊNH CÁC BIỂU HIỆN TRIỆU CHỨNG CỦA MÈO MẮC BỆNH NẤM DA DO TRICHOPHYTON SPP. và đánh giá hiệu quả phác đồ điều trị
Nguyễn Văn Phương, Bộ môn Kí sinh trùng, Khoa thú y
Đặt vấn đề Mèo có thể tự làm sạch lông trên cơ thể bằng cách liếm lông nhiều lần trong ngày, điều này khó thực hiện hơn với các giống mèo có bộ lông dày và dài. Cùng với đó, Việt Nam có khí hậu nhiệt đới gió mùa, vùng miền nào cũng có ít nhất một mùa mưa trong năm, độ ẩm không khí cao. Vào mùa hè nóng bức với nhiệt độ 38-39℃, mèo sẽ thường xuyên tìm những nơi mát mẻ để nằm, vì thế mèo khó thích nghi, đề kháng yếu, đặc biệt dễ mắc các bệnh lý về da. Trong đó, bệnh nấm da do Trichophyton spp. đang rất phổ biến. Ngoài việc tác động đến sức khỏe của mèo làm bỏ ăn, stress, suy giảm đề kháng da, Trichophyton spp. còn khiến mèo rụng lông, hạn chế mọc lông, bộ lông xơ xác, thay đổi sắc tố da và có mùi hôi đặc trưng… Nghiên cứu này được tiến hành nhằm xác định các biểu hiện triệu chứng của mèo mắc bệnh nấm da do Trichophyton spp. và đánh giá hiệu quả phác đồ điều trị tại Bệnh viện thú y Mỹ Đình. Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu được tiến hành từ tháng 8 năm 2023 đến tháng 2 năm 2024 tại Bệnh viện thú y Mỹ Đình. Đối tượng nghiên cứu là những mèo được kết luận mắc bệnh nấm da do Trichophyton spp. khi tới khám và điều trị tại bệnh viện. Tiến hành theo dõi các biểu hiện triệu chứng trên 29 mèo và đánh giá hiệu quả điều trị trên 27 mèo được kết luận mắc nấm da do Trichophyton spp.. Quy trình chẩn đoán mèo nghi mắc nấm da do Trichophyton spp. tại Bệnh viện gồm 2 phần: kiểm tra lông da bằng đèn Wood, quan sát màu sắc của vùng phản quang; Khi có các biểu hiện bất thường trên da, tiến hành xét nghiệm tế bào học bằng phương pháp nhuộm Diff-Quik để định danh mầm bệnh. Mức độ bệnh được phân theo 3 cấp độ là bệnh nhẹ, bệnh trung bình và bệnh nặng. Mèo sau khi kết luận mắc nấm do Trichophyton spp. được chia làm 2 lô thử nghiệm sử dụng phác đồ có hoạt chất Intraconazole và Ketoconazole, kết hợp sử dụng thuốc xịt Piroctone Olamin hoặc thuốc bôi Flucazole với cả 2 phác đồ. Kết quả nghiên cứu Triệu chứng điển hình và hay gặp của mèo mắc nấm da do Trichophyton spp. khi mang đến Bệnh viện là rụng lông và ngứa chiếm tỷ lệ 100%, tổn thương dạng vảy hình tròn (89,66%), mảng bờ có vảy nối cao (82,76%), vết tổn thương có xu hướng lành ở giữa (65,52%) và những ca mắc bệnh nặng sẽ dẫn đến chán ăn (10,34%). Trong tổng số 29 ca được kết luận mắc nấm da do Trichophyton spp. có 2 ca (6,90%) không tiến hành điều trị do ý kiến chủ quan từ chủ vật nuôi. Tỷ lệ điều trị thành công của 2 phác đồ lần lượt là 92,86% với phác đồ sử dụng Intraconazole và 84,61% với phác đồ dùng Ketoconazole. Trong đó 7,41% ca bệnh điều trị không thành công, nguyên nhân có thể do mèo nhiễm bệnh kế phát hoặc nhiễm thêm bệnh khác làm ảnh hưởng tới khả năng hồi phục của mèo. Cùng với đó, khả năng điều trị thành công theo mức độ bệnh nhẹ, trung bình và nặng lần lượt là 100,00%, 94,44% và 66,67%. Kết luận Các triệu chứng điển hình của mèo mắc bệnh nấm da do chủng Trichophyton spp. bao gồm: rụng lông và ngứa (100%), tổn thương dạng vảy hình tròn (89,66%), mảng bờ có vảy nối cao (82,76%), vết tổn thương có xu hướng lành ở giữa (65,52%) và chán ăn (10,34%). Tỷ lệ khỏi bệnh khi sử dụng phác đồ Intraconazole cao hơn phác đồ Ketoconazole lần lượt là 92,86% và 84,61%. Khả năng điều trị thành công nấm da do Trichophyton spp. tỷ lệ nghịch với mức độ tình trạng bệnh của mèo. Chú thích hình ảnh Ảnh 01, 02. Triệu chứng trên da của mèo mắc nấm do Trichophyton spp. Ảnh 03. Bào tử nấm Trichophyton spp. trên vi trường Ảnh 04. Xét nghiệm tế bào bọc trên kính hiển vi Ảnh 05. Bộ hóa chất nhuộm Diff-Quik01 | 02 |