Giới thiệu: Bệnh ghẻ tai là bệnh phổ biến trên chó và là tác nhân của 50% số ca nhiễm trùng tai ngoài ở chó (Lefkaditis & cs., 2009). Ghẻ tai là bệnh phổ biến ở chó do tính chất lây lan khi con vật tiếp xúc với mầm bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, ký sinh trùng có thể phá vỡ màng nhĩ và di chuyển bên trong tai gây rối loạn tai giữa, có thể dẫn đến điếc. Một số trường hợp nhiễm ghẻ tai có thể dẫn đến ngứa ngáy, kích thích mạnh, bội nhiễm vi khuẩn và nấm (Roy & cs., 2011), có thể dẫn tới tình trạng viêm tai có mủ (Arther & cs., 2015). Tại Việt Nam đã có một số tác giả nghiên cứu về bệnh ghẻ tai ở chó, mèo. Tuy nhiên, những nghiên cứu này mới chỉ đề cập tới những thông tin khái quát về bệnh ghẻ tai. Nguyễn Hữu Hưng (2010), chỉ ra bệnh ghẻ tai do Otodectes cynotis gây ra ở chó, mèo, cáo, thỏ. Bệnh ghẻ tai thường gặp ở mèo con và chó con (Trần Đình Từ, 2017).
Mục đích: Nghiên cứu có mục đích xác định tình hình mắc bệnh ghẻ tai do Otodectes cynotis gây ra ở chó mang đến khám tại Bệnh viện thú y – Học viện Nông nghiệp Việt Nam và tìm ra phác đồ điều trị hiệu quả cho bệnh ghẻ tai ở chó.
Phương pháp nghiên cứu: Tiến hành phỏng vấn khách hàng để thu thập thông tin về tuổi chó, điều kiện môi trường nuôi nhốt đối với từng chó trước khi kiểm tra mẫu ráy tai. Trong đó những chó được mang đến khám, tắm, cắt tỉa lông tại Bệnh viện thú y Học viện Nông nghiệp Việt Nam và có những biểu hiện triệu chứng như: có ráy tai màu nâu, chó hay gãi tai, lắc đầu sẽ được tiến hành thu thập mẫu ráy tai. Dùng bông ngoáy tai nhiều lần cho đến khi tai sạch để thu ráy tai. Ráy tai từ 3 lần đầu sẽ được soi trên kính hiển vi và đếm số lượng ghẻ tai. Chó nhiễm ghẻ tai được phân thành 2 lô, mỗi lô 30 chó và điều trị thử nghiệm bằng Dexoryl và Frontline Plus. Số liệu thu thập và quản lí bằng phần mềm Microsoft Excel 2016. Sử dụng hàm ANOVA trong phần mềm Minitab 16.0 để xử lý số liệu.
Kết quả: Kết quả khảo sát cho thấy 31,03 % các mẫu ráy tai chó đã nhiễm ghẻ tai. Trong số các mẫu ráy tai chó dương tính với ghẻ tai thì có tới 43 mẫu chiếm 59,72 % là bị nhiễm ở cường độ nhiễm trung bình với số lượng ghẻ trưởng thành và ấu trùng mật độ từ 5 – 20 cá thể ghẻ trong mỗi tiêu bản; 20,83% các mẫu dương tính có cường độ nhiễm nặng và 19,44% nhiễm ở cường độ nhẹ.
Tỷ lệ nhiễm ghẻ tai ở chó trong độ tuổi từ 0 – 6 tháng tuổi chiếm 46,97%. Chó trong độ tuổi 6 – 12 tháng tuổi chiếm 29,60%. Tỷ lệ nhiễm ghẻ tai ở chó trong độ tuổi > 12 tháng tuổi chiếm 9,76%. Các giá trị P < 0,05 cho thấy sự sai khác giữa tỷ lệ nhiễm ghẻ tai ở chó trong các độ tuổi khác nhau có ý nghĩa về mặt thống kê. Trong đó tỷ lệ nhiễm ghẻ tai giảm dần theo tuổi của chó. Chó con dưới 6 tháng tuổi nhiễm ghẻ tai với tỷ lệ cao nhất và chó trưởng thành có tỷ lệ nhiễm ghẻ tai thấp hơn các nhóm chó còn lại.
Tỷ lệ nhiễm 38,41%. Trong đó chủ yếu là nhiễm ở mức độ trung bình với 34 chó chiếm tỷ lệ 64,15%. Tỷ lệ nhiễm ghẻ tai ở nhóm chó nội là 20,21%. Trong số chó nội nhiễm ghẻ tai có 47,37% là nhiễm ở mức độ trung bình. Qua so sánh thống kê cho thấy tỷ lệ nhiễm ghẻ tai ở 2 nhóm giống chó có sự khác nhau về mặt thống kê.
Nhóm chó thả rông có tỷ lệ mắc ghẻ tai cao nhất với 44/76 ca, chiếm tỷ lệ 57,89%. Nhóm chó bán thả rông và nhóm chó nuôi nhốt có tỷ lệ mắc lần lượt là 20,39% và 13,21%. Có sự khác nhau về mặt thống kê giữa tỷ lệ nhiễm ghẻ tai ở nhóm chó được nuôi thả rông với 2 nhóm còn lại.
Trong đó phác đồ sử dụng Frontline Plus mang lại hiệu quả điều trị triệt để với 100% khỏi ghẻ tai trong thời gian điều trị là 14 ngày và duy trì tình trạng sạch ghẻ tai cho đến ngày thứ 28. Phác đồ sử dụng Dexoryl cũng cho kết quả điều trị với tỉ lệ khỏi bênh cao lên đến 93,33%.
Kết luận: Tỷ lệ chó nhiễm bệnh ghẻ tai tại bệnh viện thú y Học viện Nông nghiệp Việt Nam phương pháp soi kính hiển vi chiếm 31,03 %; Chó ở lứa tuổi từ 0 – 6 tháng mắc với tỷ lệ cao nhất, chiếm 46,97%; Nhóm chó ngoại mắc với tỷ lệ 38,41%, cao hơn so với tỷ lệ mắc ở nhóm chó nội, 20,21%; Theo hình thức nuôi, chó thả rông mắc với tỷ lệ cao nhất, 57,89%. Dexoryl và Frontline Plus đều mang lại hiệu quả điều trị cao đối với bệnh ghẻ tai do Otodectes cynotis gây ra ở chó.
Từ khóa: Chó, Dexoryl, Frontline plus, ghẻ tai, Otodectes cynotis
Nguyễn Văn Phương*, Bùi Khánh Linh, Nguyễn Thị Hoàng Yến, Nguyễn Thị Hồng Chiên, Nguyễn Thị Ngọc, Trần Văn Nên
Khoa Thú y – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
* Tác giả liên hệ: Phuong.vetmed@gmail.com
English