Tính cấp thiết:
Carré, hay còn gọi là sài sốt chó (Canine Distemper) là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra ở chó. Tại Hà Nội, đã phân lập được chủng virus Carré (CDV-HV) từ giống chó địa phương với các triệu chứng lâm sàng điển hình như sốt, khó thở, nôn mửa, tiêu chảy có máu và xuất hiện các nốt sần trên vùng da bụng. Con vật mắc bệnh có tỷ lệ tử vong cao, gây thiệt hại lớn về mặt kinh tế, trong khi những nghiên cứu về chẩn đoán bệnh cũng như virus gây bệnh tại Việt Nam còn nhiều hạn chế so với thế giới.
Mục đích:
Xác định được khả năng gây bệnh thực nghiệm và đặc điểm gây bệnh của chủng virus Carré CDV-HV phân lập từ chó bệnh ở khu vực Hà Nội. Đề xuất các nghiên cứu tiếp theo như sản xuất vacxin và các chế phẩm sinh học dùng trong chẩn đoán và điều trị bệnh.
Phương pháp nghiên cứu:
Tiến hành thí nghiệm và phân lô trên 10 con chó 2 tháng tuổi, khỏe mạnh và không có kháng thể kháng virus Carré. Gây nhiễm thực nghiệm với chủng CDV-HV. Theo dõi sự đào thải của virus và lấy máu các ngày 1, 3, 7, 10, 14, 21 để so sánh chỉ tiêu huyết học với lô đối chứng.
Khám lâm sàng để quan sát các triệu chứng và so sánh với bên đối chứng. Xác định sự có mặt của virus Carré trong máu bằng phương pháp RT-PCR. Mổ khám, quan sát bệnh tích đại thể theo TCVN 8402:2010, nhuộm hóa mô miễn dịch (IHC) đối với các mẫu bệnh phẩm (phổi, hạch, lách, ruột,…).
Kết quả:
Xét nghiệm CDV-HV bằng phương pháp RT-PCR cho thấy: Virus có trong mẫu máu vào ngày thứ 3, chưa có trong dịch swab và phân (100%); Virus có trong mẫu máu, dịch swab và phân vào ngày thứ 5 và 7 (100%).
Chó có biểu hiện sốt lên xuống, sốt nặng vào ngày thứ 5, sau đó hạ nhiệt độ và sốt cao lần 2 vào ngày thứ 11 và kéo dài đến ngày thứ 15, kèm theo các triệu chứng nôn mửa, khó thở, bỏ ăn, xuất hiện các nốt sần trên da bụng, tiêu chảy nặng, phân có màu café (100%).
Số lượng hồng cầu, bạch cầu, hàm lượng Hb và tỷ huyết khối cầu bắt đầu giảm từ ngày thứ 3 sau gây nhiễm và giảm sâu nhất vào ngày thứ 7, lần lượt là 2,89 triệu/µl; 4,75 nghìn/µl; 70,25 g/l và 28,2%.
Kết quả mổ khám quan sát thấy, phổi viêm, sưng to, màu đổ sẫm, khí quản, phế quản nhiều bọt. Hạch Lympho sưng và xuất huyết. Xoang bụng, xoang ngực, xoang bao tim tích nước (100%). Não xuất huyết, sung huyết không đều (100%). Bệnh tích vi thể quan sát thấy ở nhiều cơ quan như: Viêm kẽ phổi, phổi xuất huyết, sung huyết (100%); phế quản phế viêm (80%); hạch lympho xuất huyết (100%).Thâm nhiễm tế bào viêm quanh thành mạch và thể vùi nội bào đặc trưng có thể quan sát thấy ở não của các chó thí nghiệm. Kết quả nhuộm hóa mô miễn dịch cho thấy virus tập chung chủ yếu ở tế bào biểu mô phế quản và phế nang và các hạch lympho.
Kết luận:
Chó nhiễm CDV có triệu chứng lâm sàng điển hình như sốt, nôn mửa, khó thở, tiêu chảy và xuất hiện các nốt sài trên da. Bệnh tích đại thể và vi thể tập chung chủ yếu trên phổi, ruột, các hạch lympho và não. Nhuộm hoá mô miễn dịch cho thấy virus có nhiều trong biểu mô phế quản, ruột, hạch lympho, trong đó phổi và hạch phổi là nơi xuất hiện virus nhanh nhất.
Từ khóa: Bệnh Carré, chó, chủng CDV-HV, đặc điểm bệnh lý, gây nhiễm thực nghiệm
Hình 1: Mổ khám chó gây nhiễm Carré thực nghiệm chủng CDV-HV với tổn thương phổi viêm đỏ sẫm (a) và ruột xuất huyết (b)
Link bài viết: http://tapchi.hoithuyvietnam.org.vn/tap-chi/gay-nhiem-thuc-nghiem-bang-chung-virus-cdv-hv.htm
Nguyễn Thị Huyền1, Nguyễn Vũ Sơn2*, Phạm Ngọc Thạch2, Nguyễn Hữu Nam2
- Công ty thuốc Thú y Hanvet
2. Khoa Thú y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam
*Tác giả liên hệ: nguyenvuson89@gmail.com/nguyenvuson@vnua.edu.vn
English