BỆNH DẠI Ở CHÓ

Bệnh dại ở chó là một trong những căn bệnh thường gặp nhưng lại nguy hiểm bậc nhất lên đến hơn 90% tỷ lệ tử vong ở các loài động vật có vú như chó, mèo và thậm chí cả con người. Như vậy bệnh dại không chỉ là mối lo cho vật nuôi mà ngay cả con người, nên mỗi chúng ta hãy trang bị đủ kiến thức về căn bệnh này cho chó và cũng cho cả mình.Vậy vì sao chó bị dại, biểu hiện của chó dại, triệu chứng bệnh dại ở chó là như thế nào, chúng ta nên phòng ngừa ra sao. Hãy cùng tìm hiểu nhé!

Bệnh dại được gây ra bởi một loại virus thuộc chi Lyssavirus họ Rhabdoviridae được tìm thấy trên toàn thế giới bao gồm các châu lục lớn như Châu Mỹ, Châu Á, Châu Phi, khu vực Trung Đông và một phần ở Châu Âu.

Chúng có thể ảnh hưởng lên hệ thần kinh trung ương của tất cả các loài động vật có vú đặc biệt là bệnh dại ở chó, mèo và kể cả con người. Tuy nhiên, số ca mắc bệnh dại ở chó theo báo cáo là chiếm tỉ lệ cao nhất với 97%, 3% đối với mèo và các loài động vật khác.Chính vì vậy, đó luôn là nỗi ác mộng của những người nuôi thú cưng.

Nguyên nhân nào khiến chó bị dại?

Bệnh dại ở chó được lan truyền theo những con đường nào, vì sao chó bị dại? Virus dại chủ yếu đi vào cơ thể vật nuôi qua các vết thương hở qua 2 con đường: trực tiếp và gián tiếp.

+ Trực tiếp: Bệnh dại ở chó được lây nhiễm khi chó cưng của bạn bị cắn, hay bị thương bởi các loài động vật bị bệnh dại khác.

+ Gián tiếp: Người và chó cũng có thể bị virus này xâm nhập qua các vết thương cơ giới, hở, chưa lạnh bị tiếp xúc với nước bọt có chứa Lyssavirus của chó dại.

Virus sau khi xâm nhập vào cơ thể vật chủ qua các con đường lây truyền, chúng sẽ cố gắng đi về hệ thần kinh trung ương như não và tủy sống để gây tê liệt, viêm não cấp tính khiến cho vật chủ của chúng không thể kiểm soát được thần kinh của mình.

Nước bọt của các loài động vật bị bệnh dại còn có thể truyền bệnh dại nếu tiếp xúc với giác mạc, mắt của chó chưa nhiễm bệnh.

Thời gian ủ bệnh dại ở chó khá dài, từ 50-80 ngày tùy vào vị trí và thời gian di chuyển của virus từ các dây thần kinh ngoại biên về hệ thần kinh trung ương gây ra những biểu hiện lâm sàng.Trong khoảng thời gian đầu, dại không biểu hiện hoàn toàn ra các triệu chứng cụ thể, đôi khi bạn sẽ lầm tưởng nó với một số chứng bệnh thông thường khác. Tuy nhiên, các biểu hiện của chó dại sẽ dần rõ ràng hơn khi virus dại đã vào được trung ương thần kinh, thao túng vật chủ. Bệnh dại hiện nay chưa có cách chữa trị cụ thể nào kể từ khi được phát hiện, bạn chỉ có thể phòng ngừa cho thú cưng mình bằng các tiêm phòng.

Dấu hiệu và triệu chứng bệnh dại ở chó là gì?

Bệnh dại ở chó gây chính là nỗi lo lắng của những người yêu thú cưng trên toàn thế giới. Vậy làm sao để nhận biết được những dấu hiệu chó bị dại?

Bệnh dại ở chó thường diễn biến qua hai thời kỳ: thể dại lặng và thể dại điên cuồng. Trong những giai đoạn đầu tiên, triệu chứng chó dại chưa quá rõ ràng, một số bất thường có thể diễn ra trong hệ thần kinh trung ương của chú chó dẫn đến những sự thay đổi nhất định trong tâm trạng của chúng. Bạn có thể thấy chúng vui vẻ, hoặc trầm tư hơn thường ngày. Biểu hiện của chó dại ở thể lặng đôi khi là những dáng vẻ bồn chồn khó hiểu, trầm cảm thậm chí là chui vào góc tối một mình. Thỉnh thoảng chó sẽ cắn sủa vu vơ, đớp vào không khí tưởng chừng như có một ai xa lạ đứng trước mặt chúng. Khi chủ gọi, một số chú chó sẽ không đáp lại; tuy nhiên, đa số sẽ mừng rỡ hơn hẳn, liếm chân, vẫy đuôi nhanh và quyết liệt hơn.

Thân nhiệt cao, ủ rũ cũng là triệu chứng bệnh dại ở chó; tuy nhiên, điều này rất có thể gây nhầm lẫn với nhiều chứng bệnh khác. Do đó, khi bạn phát hiện chó nhà mình có những điểm bất thường như trên, bạn nên cẩn thận hơn, quan sát những hành vi của chúng để phòng tránh những ảnh hưởng đến những thành viên khác trong gia đình.

Quan sát hành vi của chó là cách giúp phát hiện bệnh dại. Ở giai đoạn bệnh tiếp theo là thể bệnh dại ở thể kích thích, lúc này virus dại đã xâm nhập và thao túng hệ thần kinh trung ương của chó khiến cho tính cách của chúng trở nên nổi loạn và khó kiểm soát hơn. Dấu hiệu chó bị dại dần trở nên rõ ràng hơn qua những phản xạ mạnh đối với bất cứ thứ gì kích thích đến cơ quan thần kinh của chúng.

Khi chủ gọi, chúng sẽ lập tức đến liếm chân và tay chủ. Hễ có bất kỳ tiếng động lạ nào hay người lạ nào đến nhà, chó phản ứng kịch liệt, sủa vô cùng dữ dội, đôi khi còn lao vào đòi cắn người. Khi bệnh dại ở chó phát triển, tâm lý của chúng rất bất thường và hoang tưởng rằng những thứ xung quanh dù chỉ là một tiếng động nhỏ có thể làm hại đến chúng nên sẽ cắn sủa ầm ĩ một thời gian dài. Vết thương do bị thú dại cắn, gây bệnh trên cơ thể của chó sẽ bị nhiễm trùng trầm trọng gây ngứa, đau rát, chúng sẽ liếm, gãi và cọ sát vùng bị thương cho đến khi rụng hết lông, chảy máu và lở loét nghiêm trọng.

Quan trọng nhất, biểu hiện bệnh dại ở chó cần lưu ý chính là con ngươi của chó thường sẽ mở ra rất to, đáng sợ kèm theo chảy nước dãi và sùi bọt mép. Đấy là khi bệnh dại đang bắt đầu bước vào giai đoạn cuối cùng trước khi chó trở nên điên cuồng, mất kiểm soát bản thân sau 2-3 ngày tới. Chó dại mất kiểm soát sẽ rất nguy hiểm cho mọi người xung quanh.

Giai đoạn cuối cùng là biểu hiện bệnh dại ở chó có thể tồn tại hai dạng: thể điên cuồng và thể tê liệt (thể câm). Triệu chứng chó dại điên cuồng được đặc trưng bởi sự thay đổi hành vi cực đoan bao gồm các hành vi đào thoát, chiếm hữu và tấn công. Ngoại hình chó dại chuyển biến xấu, hàm trễ, mắt đục đỏ ngầu, nước dãi liên tục chảy và sùi bọt mép trắng. Thần kinh chó bất thường, chúng sợ nước, sợ nắng và cả gió. Chó dại sẽ tìm mọi cách để thoát ra ngoài dù cho có bị nhốt trong lồng hay xích sắt, chúng vẫn cố gắng cào, cắn xé để ra đi và không bao giờ trở về nữa. Chúng không đi thẳng mà dáng đi liêu xiêu tưởng chừng như sắp ngã và đi rất nhanh, có thể lao như điên đến bất cứ mục tiêu nào trên đường để cắn xé và ăn kể cả các vật thể lạ, thậm chí là cả phân. Cơ thể chó suy nhược rất nhanh, thoạt trông chẳng khác gì những bộ xương khô rồi dần những cơn điên sẽ chuyển sang thể bại liệt, chó yếu dần rồi chết. Sùi bọt mép là hiện tượng khá nguy hiểm đối với chó bị bệnh dại.

Thể dại câm là triệu chứng chó bị dại ở giai đoạn cuối cùng. Một số chó khi bệnh dại sẽ không biểu hiện ở thể điên cuồng mà đi thẳng đến thời điểm bị bại liệt, ví dụ như chó con. Chó con khi bị dại rất ít khi điên loạn lên, mà chỉ buồn bã ủ rũ, chui vào xó nhà, không di chuyển được do các chi bị liệt hoàn toàn, đôi khi liếm chân, tay chủ rồi 3,5 ngày sau sẽ qua đời.

Cũng tương tự với các con chó trưởng thành, khi bệnh dại ở chó phát tán ở thể lặng, chúng chỉ buồn bã như bị trầm cảm và stress, cơ thể dần bị bại liệt hoàn toàn bao gồm cả cơ mặt khiến cho hàm của chúng trễ đi, không khép mõm lại được, nước dãi chảy tự do, không thể cắn hay xé bất cứ thứ gì. Chó ban đầu ăn ít, rồi bỏ ăn, cơ thể gầy sút nhanh, suy nhược cơ thể do mất chất dinh dưỡng cùng hệ thần kinh trung ương bại liệt và mệt mỏi khiến chúng chết dần chết mòn trong đau đớn. Đa số bệnh dại ở chó biểu hiện ở thể điên cuồng từ 15-20% chú chó bị dại, số còn lại thường biểu hiện ở thể câm lặng. Do vậy, một số chủ nuôi thường lầm tưởng chó bị ốm mà chết, nhưng thực tế không phải.

Chính vì vậy, người nuôi càng cần phải cẩn trọng hơn khi tiếp xúc với thú nuôi nhiễm bệnh vì virus dại có thể lây sang chúng ta bất cứ lúc nào. Khi phát hiện chó bị dại, người nuôi không nên lại gần để tránh ảnh hưởng đến bản thân.

Cách phòng chống bệnh dại ở chó?

Như các báo cáo của các tổ chức y tế thú y thế giới, bệnh dại được xem như một căn bệnh nan y, một khi đã bị nhiễm thì không thể nào chữa khỏi được. Hiện nay, việc tiêm vaccine được xem như là cách phòng ngừa và chấm dứt chu kỳ lây truyền ở vật nuôi cũng như con người. Đối với những chú chó bị bệnh dại nhưng chưa từng tiêm vaccine ngừa dại trước đó, từ những triệu chứng chó bị dại ban đầu, chúng sẽ tử vong ngay sau đó từ 7-10 ngày.

Vì vậy, các bác sĩ khuyên rằng, bạn nên cho cún cưng của mình tiêm ngừa dại định kỳ mỗi năm một lần kể từ khi chó được 3 tháng tuổi, đúng lúc, đúng thời điểm để phòng tránh những bất trắc về sau nếu chúng lỡ không may bị cắn hay dính nước bọt của những con chó dại khác. Đối với những chú chó đã được chuẩn bị tiêm phòng trước đó, nhỡ may bị các loài khác cắn, bạn nên đưa bé đến thú y để xét nghiệm bệnh dại cũng như được tiêm phòng tăng cường và được cho cách ly trong vòng 10 ngày để theo dõi, nếu may mắn, bé có thể sống sót qua căn bệnh này.

Tiêm ngừa là cách phòng chóng bệnh dại hiệu quả nhất hiện nay.

Ngoài ra, để phòng chống bệnh dại ở chó, việc đảm bảo vệ sinh sạch sẽ nơi ở cũng là một việc rất cần thiết. Nơi ở gọn gàng, sạch sẽ ngăn nắp giúp bất hoạt virus, ngăn ngừa sự phát triển và gây bệnh của rất nhiều căn bệnh tiềm tàng. Thường xuyên khử trùng vật dụng, đồ chơi cũng như khay ăn của chúng bằng các dung dịch diệt khuẩn để đảm bảo sức khỏe của vật nuôi. Thú cưng cần phải được kiểm soát chặt chẽ bởi người nuôi, trành việc để thú cưng chạy lung tung nơi công cộng vì điều này rất có thể sẽ khiến chúng vô tình tiếp xúc với một số cá thể mang mầm bệnh và mang bệnh về nhà.

Quan trọng hơn hết, khi bạn phát hiện ra dấu hiệu chó bị dại, hãy cách ly chúng trong lồng sắt, tránh trường hợp chúng chạy thoát gây nguy hiểm cho các sinh vật khác xung quanh và trình báo lên cơ quan địa phương gần nhất để có biện pháp khống chế, xét nghiệm cũng như tiêu hủy bệnh dại. Đồng thời, sau khi xử lý xong, tránh các nguy cơ tiềm ẩn còn trong nhà bạn, bạn nên đeo bao tay, vệ sinh tất cả những nơi chó dại từng tiếp xúc vì nơi đó vẫn có thể còn có nước dãi mang virus dại gây bệnh theo lời khuyên của các cơ quan chức năng để tránh liên lụy tới những thành viên khác trong gia đình.

Bệnh dại ở chó là một bệnh truyền nhiễm cấp tính có thể gây hại trên cơ thể các loài động vật máu nóng, đặc biệt là chó và bao gồm cả con người. Bệnh chủ yếu lây nhiễm bằng virus dại trong nước bọt của động vật nhiễm bệnh qua các vết thương hở. Vì vậy, khi nhận ra được các biểu hiện bệnh dại ở chó, bạn nên báo cáo đến địa phương để có đội xử lý kịp thời chứ không nên tự mình giải quyết.

Ngoài ra, hãy nhớ cho chó của mình đi tiêm phòng bệnh dại ở chó khi chúng vừa tròn 3 tháng tuổi và tiêm định kỳ theo lịch tiêm phòng của bác sĩ thú y để có thể ngừa dại cho thú cưng của mình, bạn nhé!